Książki na aktualne tematy: równość, demokracja, dyskryminacja

szczycimy się tym, że perpetuum mobile to szkoła demokratyczna, która stawia nie tylko na naukę pisania, czytania i liczenia, ale też kształtowanie systemu wartości. pracujemy nad tym, by dzieci nie tylko je znały, ale też rozumiały i umiały zastosować w codziennym życiu. nie zaszkodzi jednak utrwalanie tej wiedzy i zrozumienia także w gronie rodzinnym. dlatego dziś w kąciku czytelniczym proponujemy trzy książki, które można czytać z dziećmi w bardzo różnym wieku i rozmawiać o wartościach i zagrożeniach, jakie niesie dla nich niewłaściwe postępowanie. na tapet bierzemy więc pojęcia takie jak równość, demokracja i przeciwdziałanie dyskryminacji.

Rozmowy o wartościach warto prowadzić z dziećmi od lat najmłodszych, wielokrotnie je przypominając i utrwalając, jednak nie w formie wykładu, a rozmowy, która pozwoli sprawdzić, jak rozumieją je nasze dzieciaki. I jak zwykle doskonały punkt wyjścia do takiej rozmowy to wspólna lektura. Może znajdziecie tu dla siebie inspiracje.

O równości z przedszkolakiem

Czym jest równość, często rozumiemy intuicyjnie, jednak ciężko nam to wyjaśnić słowami. Kiedy więc chcemy o równości porozmawiać z dziećmi w wieku przedszkolnym, możemy sięgnąć po nietypową historię przygotowaną przez Laurenta Cardona pt. Kury, czyli krótka historia o równości wydaną przez wydawnictwo Adamada.

Wyobraźcie sobie kurnik, w którym rządy sprawują trzy dumne koguty. Dbają o to, by czas Wielkiego Wysiadywania jak zawsze przebiegał bez zakłóceń. Jakież jest ich zdziwienie, gdy po powrocie z przechadzki znajdują aż pięć porzuconych gniazd! Gdzie są kury? Otóż kury postanowiły upomnieć się o swoje prawa. Wiedzą, jak odpowiedzialną pracą jest wysiadywanie. Ale uważają, że zostały obciążone pracą ponad siły. Z determinacją zaczęły się więc domagać dłuższej przerwy na posiłek czy ćwiczeń na rozluźnienie zmęczonych pracą mięśni. Postanowiły nawzajem przekazywać sobie opiekę nad jajami, ale zrobił się z tego niezły bałagan. Następuje konfrontacja restrykcyjnych zasad z indywidualnym zdaniem kur. Przecież jajka to wspólna sprawa.

Kury to pozornie bardzo lekka, przesycona humorem historia, która spodoba się przedszkolakom i ich rodzicom. W rzeczywistości jednak to doskonale przemyślana opowieść, w sposób przewrotny i alegoryczny przekazująca prawdy ważne dla każdego. Mówi nie tylko o godziwych warunkach pracy i osobistej godności, ale też o budowaniu społecznej równości dzięki wzajemnej pomocy i współdziałaniu. Przekaz ten został zawarty w prostym tekście i opatrzony kolorowymi, zabawnymi ilustracjami, które przyciągają dziecięce oko. Tę książkę można czytać po prostu jako zabawną historyjkę lub potraktować jako punkt wyjścia do refleksji i ciekawej rozmowy z dzieckiem. Jej lektura już dla przedszkolaka będzie niczym cenna lekcja zasad funkcjonowania w społeczeństwie.

Jak właściwie działa demokracja

Nasze dzieci chodzą do demokratycznych placówek Perpetuum Mobile, na co dzień słyszą też o demokratycznym państwie, zagrożeniach dla demokracji itp. Jednak na czym demokracja polega, nie zawsze jeszcze rozumieją, zwłaszcza jeśli uczęszczają do młodszych klas podstawówki. Dzieciom, które chcą znaczenie tego słowa zrozumieć, i rodzicom, którzy chcą im ten temat przybliżyć, możemy polecić Włącz demokrację Roberta Biedronia wydaną przez wydawnictwo Znak Emotikon.

Włącz demokrację to bardzo praktyczny przewodnik po temacie, który możemy czytać już z wczesnoszkolniakami. Autor proponuje zgłębianie tematu jak pokonywanie kolejnych etapów gry, której zasady objaśnia już na wstępie. W trzech blokach tematycznych czytelnicy dowiedzą się, czym właściwie jest państwo i kto może nim rządzić, na czym polega sprawowanie władzy, czym właściwie jest polityka i partie polityczne, by na koniec zapoznać się ze wszystkim, co wiąże się z działaniami obywateli i ich rolą w systemie.

Książka w bardzo prosty, a jednocześnie możliwie wszechstronny sposób wprowadza czytelnika w każde z podejmowanych zagadnień, odwołując się do czytelnych dla dziecka przykładów. Pokazuje też konsekwencje różnych postaw i decyzji. Każdy rozdział kończy pytanie. Udzielenie dobrej odpowiedzi jest zaproszeniem do kolejnego, a złej – zachęca do ponownego zgłębienia tego rozdziału, który właśnie się zakończył.

Publikacja jest bogato ilustrowana i dostosowana do poziomu młodego czytelnika, którego jednak traktuje z powagą i szacunkiem. Pozwala zrozumieć mechanizm działania demokracji na skalę państwową, ale też z powodzeniem przekuć go na zrozumienie demokracji w skali mikro. Warto po nią sięgnąć niezależnie od politycznych sympatii i pomóc dzieciom lepiej orientować się we współczesnym życiu.

Bez tolerancji o dyskryminacji

Dyskryminacja ma wiele twarzy, lecz zawsze jest działaniem przeciwko drugiemu człowiekowi. Może objawiać się jako rasizm, niewolnictwo, zbrodnia przeciwko ludzkości, ale też jako odrzucanie w miejscu pracy czy w szkole. Warto wiedzieć, jak wygląda i na czym polega oraz co możemy zrobić, żeby jej przeciwdziałać. Poruszając z dziećmi tę kwestię, warto zaproponować im książę Emmy Strack i Marii Frade pt. Dyskryminacja. Powiedz: stop! od wydawnictwa Adamada.

To wyjątkowa książka francuskich autorek skierowana także do młodszych odbiorców. W sposób jasny i kompleksowy, a także prosty i zrozumiały objaśnia, czym jest dyskryminacja i do czego może prowadzić. Książka podzielona jest na 5 bloków tematycznych. Wiążą się z głównymi obszarami, na których tle dochodzi do dyskryminacji: pochodzenie, wygląd, tożsamość, przynależność grupowa i stan zdrowia. W każdym z rozdziałów znajdziemy przykłady takiej dyskryminacji. Są sylwetki ludzi, którzy z nią walczą, a także odwołania do prawa czy przykłady historycznych konsekwencji dyskryminacji.

Największą zaletą książki jest to, że autorki podeszły do tematy holistycznie. Zgromadziływ jednym miejscu możliwie najszersze ujęcie tematu, a jednocześnie nie zamieniły publikacji w podręcznik. Wszystkie dotyczące dyskryminacji aspekty przedstawiane są tu w możliwie najprostszy sposób, zawierając kwintesencję tematu. Właśnie dlatego książkę możemy zaproponować już starszym wczesnoszkolniakom. Ilość zebranego materiału i tekst nie będą dla nich wcale przytłaczające, za to doskonale zapoznają z tematem. A i nieco starsi czytelnicy nie będą zawiedzeni, ponieważ posiadaną wiedzę mogą wraz z książką uporządkować. W zrozumieniu tematu pomocny będzie fakt, że autorki wyjaśniają z jednej strony, skąd biorą się niektóre uprzedzenia, z drugiej pokazują, do czego mogą doprowadzić. I że nie ma czegoś takiego jak dyskryminacja na drobną skalę, bo ona zawsze eskaluje.

Książkę urozmaicają kolorowe, ciekawe, oryginalne grafiki, które w sposób symboliczny odwołują się do poruszanej tematyki.

***

Bardzo potrzebujemy książek takich jak te właśnie publikacje. Skierowanych do młodego odbiorcy, mądrych, podejmujących ważne tematy. Książek, które pozwalają zrozumieć świat i uwrażliwiają na problemy społeczne.

Zachęcamy do czytania wcześniejszych wydań kącika czytelniczego: O książkach na aktualne tematy: uchodźcy