Opowiemy Ci o Gordonie, czyli od idei pedagogiki gordonowskiej do efektywnego muzycznego przedsięwzięcia.
Tytuł pomysłu/inicjatywy:
Opowiemy Ci o Gordonie, czyli od idei pedagogiki gordonowskiej do efektywnego muzycznego przedsięwzięcia. Projekt realizowany z grantu jubileuszowego „Rozwój – aktywność – niezależność. 10-lecie Federacji”
Znaleźć drogowskaz w edukacji muzycznej!
Niech Polska usłyszy o teorii uczenia się muzyki prof. Edwina Eliasa Gordona.
Prof. Edwin Elias Gordon opracował swoją teorię nauczania muzyki nie tylko z myślą o muzykach, ale o każdym z nas, kto kiedykolwiek poczuł, że wkuwanie, zapisywanie i zdawanie to nie są najlepsze metody nauki. Gdy prof. Gordon trafił do Nowego Jorku i spotkał wybitnego muzyka, Gene’a Krupę, który zaprosił go do współpracy, odkrył dwie rzeczy.
Pierwsza z nich to pytanie zadane przed laty przez jego ojca: „Może byś tak zainteresował się muzyką?”. Zachęta do odkrycia świata dźwięków uchroniła go od zejścia na złą drogę i ukształtowała jego przyszłość.
Drugie odkrycie to stwierdzenie, że dotychczasowa edukacja muzyczna w szkołach była zupełnie pozbawiona sensu!
Oto bowiem, wyruszając w muzyczną podróż z wybitnymi muzykami, otwierał się przed nim świat dźwięków, który pochodzi z wnętrza umysłu, nie dawał się zapisać i odtworzyć jak płyta, lecz był światem muzycznej wyobraźni i improwizacji. To w tym świecie zachodził proces skutecznego uczenia, nabywania umiejętności współpracy, gry zespołowej, odkrywania swojego talentu. To wszystko działo się poza głównym nurtem publicznej edukacji i trwa do dzisiaj. Dlatego ważne jest mówienie nauczycielom, trenerom, edukatorom o teorii Edwina Eliasa Gordona, gdyż każdy z nich może skorzystać z dobrodziejstw świata dźwięków i przekazywać wiedzę dalej. Kursy i seminaria gordonowskie otwarte są dla każdego, kto czuje, że został wychowany w twardym pancerzu ograniczeń publicznej edukacji, i chciałby spróbować dotrzeć do krainy swoich wewnętrznych dźwięków oraz poznać ludzi, którzy myślą z podobną otwartością o edukacji, widząc na jej początku, w środku i na końcu… człowieka.
Teoria uczenia się muzyki prof. E.E. Gordona skierowana jest do każdego, niezależnie od wieku i umiejętności, jednak sam prof. Gordon odkrył, że najlepsze efekty osiąga, ucząc najmłodsze dzieci. Uczniowie i studenci szkół muzycznych wydawali się zablokowani przed wyrażaniem szczerości, wstydzili się spontaniczności, braku kontroli nad swoim głosem i ciałem. W efekcie, gdy mieli coś zaimprowizować, wycofywali się. Co innego dzieci – one zaczynały się kołysać do melodii, wydawały dźwięki w sposób naturalny, bez skrępowania tym, że ktoś je ocenia i na nie patrzy. „Obserwując dzieci, dostrzegałem, jak one zaczynają się uczyć” – mówił prof. Gordon. „W jaki sposób uczymy dzieci mówienia? One uczą się mówienia jak zabawy i uczenie muzyki powinno być takie samo” – dodawał Pierluigi Petrobelli, muzykolog i propagator teorii Gordona.
Prof. Edwin Elias Gordon był nie tylko muzykiem, a jego teoria nie ogranicza się do zrozumienia świata muzyki, lecz analizuje świat dźwięków. „To nie jest nowa teoria. Dźwięki są wszędzie, obecne z nami od setek lat. Był przecież taki czas, gdy wszystko było słyszane, a nic nie było zapisywane, przed epoką Gutenberga” – mówił prof. Gordon.
Wprowadzenie zapisu nutowego i jego rozpowszechnienie spowodowały, że umysł uczył się nut na pamięć, bez zrozumienia. Trochę przypomina to przyswojenie tekstu książki bez zrozumienia jej treści. Celem edukacji jest więc przywrócenie rozumienia dźwięków, nadanie im właściwego miejsca w edukacji. To proces ewolucji ludzkiego umysłu. „Dźwięk jest przed znakiem, praktyka przed teorią” – to słowa prof. Gordona.
Teoria uczenia muzyki wg prof. Gordona określana jest skrótem MLT, czyli Music Learning Theory. Jest efektem pracy badawczej profesora (Gordon związany był na początku swojej kariery z Eastman School of Music, później z Uniwersytetem Iowa, Uniwersytetem Temple w Filadelfii, Uniwersytetem Stanowym Nowego Jorku w Buffalo, Uniwersytetem South Carolina), prowadzonej równolegle z nauczaniem muzyki i zakłada ciągły, niczym nieograniczony rozwój człowieka, który w trakcie nauki ma prawo do popełniania błędów i uczenia się z własnych doświadczeń.
Prof. Edwin Elias Gordon zmarł w 2015 roku. Propagatorami jego dzieła w Polsce są od lat takie instytucje jak: Polskie Towarzystwo Edwina Eliasa Gordona (PTEEG) oraz Fundacja Kreatywnej Edukacji współpracujące z innymi instytucjami w ramach Instytutu Pedagogiki prof. E.E. Gordona. Ponadto kontynuatorami teorii są setki absolwentów inicjatyw edukacyjnych PTEEG i FKE, jak i członkowie PTEEG działający intensywnie w Polsce i za granicą. To dzięki Mirosławie Gawryłkiewicz, która była obecna na seminarium w Krynicy z udziałem profesora Gordona w 1995 r., zaczęło się poprzez założone stowarzyszenie PTEEG upowszechnianie dzieła profesora w Polsce. Myśl edukacyjna profesora przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, bowiem zarówno syn Mirosławy – Miłosz Gawryłkiewicz, jak i synowa – Jolanta Gawryłkiewicz w ramach prowadzonej Fundacji Kreatywnej Edukacji zorganizowali wielki ruch gordonowski!
Marylin Lowe, Dina Alexander czy Michael Martin to niektórzy z propagatorów teorii prof. Gordona, wybitni nauczyciele muzyki, którzy dzięki zaangażowaniu polskiej fundacji przekazywali swoją wiedzę podczas seminariów gordonowskich w Polsce.
Co o teorii uczenia się sądzą uczniowie kursów? Sami przeczytajcie. Poprosiłam o opinię Ewę Kozioł i Magdalenę Kędracką.
„Pierwszy raz zetknęłam się z teorią uczenia się muzyki prof. Gordona chyba w grudniu 2014 roku – poszłam z synkiem siostry na zajęcia w Filharmonii Łódzkiej. Uznałam, że to bardzo fajny pomysł na umuzykalnianie dzieci – sama jestem zawodowym muzykiem po akademii muzycznej. Później doszłam do wniosku, że jest to bardzo dobry sposób na umuzykalnianie wszystkich – bez żadnego przygotowania. Idealnie byłoby, gdyby elementy teorii Gordona można było wprowadzić do muzyki na poziomie szkoły podstawowej. Edukacja muzyczna jest bardzo ważnym elementem w procesie rozwoju człowieka. Niestety w Polsce bardzo pomijanym. Dzieci, zamiast uczyć się myślenia muzycznego, piszą w zeszytach notatki o kompozytorach. Bardzo ważnym elementem w procesie edukacji muzycznej jest śpiew – co wykorzystuje Gordon. Poprzez śpiew i ruch do muzyki dziecko zaczyna rozumieć, co dzieje się w muzyce, myślą muzycznie – a to bardzo dobrze wpływa na rozwój mózgu. Na kursach spotkałam bardzo wiele ciekawych osób, pasjonatów muzyki i swojej pracy. W większości są to osoby, które uczą dzieci”.
Ewa Kozioł – zawodowy muzyk, muzykoterapeuta, gordonowiec, absolwentka akademii muzycznej we Wrocławiu aktywnie działająca w różnych projektach muzycznych. Na co dzień znana jako Pani Muzyka prowadząca swoje autorskie rodzinne warsztaty umuzykalniające „Spotkania z Panią Muzyką”. Pracuje z dziećmi i dorosłymi.
„Szukając sposobu na zainteresowanie dzieci muzyką, próbowałam wielu różnych podejść. Gdy trafiłam na kurs gordonowski, poczułam, że 20 lat mojej edukacji muzycznej nareszcie spina się w całość. Maluszki na zajęciach prowadzonych zgodnie z teorią uczenia się muzyki prof. Gordona są zrelaksowane i zainteresowane otaczającymi je dźwiękami. Uwielbiam patrzeć, jak spontanicznie zaczynają się poruszać, tańczyć – reagować ciałem i głosem na otaczające je melodie, harmonie i rytmy. Kluczem do nauki nie jest narzucanie im gotowych, sztywnych rozwiązań, lecz stworzenie odpowiednich warunków i podążanie za ich naturalną, wrodzoną inteligencją”.
Magdalena Kędracka – założycielka „Dabadum – zajęcia gordonowskie”. Wspólnie z mężem prowadzi zajęcia gordonowskie dla niemowląt i małych dzieci. Z wykształcenia jest magistrem sztuki, absolwentką Akademii Muzycznej w Krakowie. Certyfikowana instruktorka zajęć gordonowskich 1 st. (audiacja wstępna) i 2 st. (audiacja właściwa) PTEEG i FKE. Certyfikowana nauczycielka gry na fortepianie zgodnie z MLT (Gordon’s Music Learning Theory) i Music Moves for Piano, flecistka, organizatorka zajęć muzycznych w przedszkolach i żłobkach. Pracę w dziećmi rozpoczęła ponad 10 lat temu w Sydney w Inner West Music College, Dural Music Centre i Rachel Hocking Music.
Od 2006 roku, czyli od momentu powstania FKE, przez seminaria i kursy gordonowskie przeszło 1200 osób – przyszłych nauczycieli audiacji, a więc metody świadomego uczenia, a przede wszystkim rozumienia muzyki. Absolwenci kursów rozsiani są już nie tylko po całej Polsce, ale i świecie, propagując teorię uczenia się muzyki, która przekłada się na kreatywne, twórcze życie jej odbiorców.
Autorka tekstu: Iwona Przybyła – animatorka, edukatorka, członkini rady Fundacji Kreatywnej Edukacji, organizatorka kreatywnych zajęć dla dzieci i młodzieży. Zawodowo związana z biurem HR Urzędu m.st. Warszawy.
Zachęcamy do obejrzenia poniższych filmów:
1. Film z koncertu w Karrot Komando
2. Film dokumentalny Opowiem Ci o Gordonie z Alice Hammel:
3. Film dokumentalny Opowiem Ci o Gordonie z Marilyn Lowe:
4. Film dokumentalny Opowiem Ci o Gordonie z Michaelem Martinem:
5. Film dokumentalny Opowiem Ci o Gordonie z Barbarą Wiśniewską:
6. Film dokumentalny Opowiem Ci o Gordonie z Miłoszem Gawryłkiewiczem: